Sienicki Ludwik h. Bończa (1677–1757), pułkownik armii lit., ciwun retowski, autor relacji z syberyjskiego zesłania. Ur. 2 II, był synem Pawła, podstolego buskiego (zm. 25 VI 1688), i Konstancji ze Stankarów, bratem stryjecznym Krzysztofa Kazimierza (zob.).

Uczęszczał S. do szkół ewangelickich na Litwie. Wg własnej relacji działalność publiczną rozpoczął na elekcji Augusta II w r. 1697. Jako deputat żmudzki na Trybunał Lit. (1698) uczestniczył podobno we wprowadzeniu w życie postanowień koekwacji praw na Litwie, uchwalonej na sejmie konwokacyjnym 1696 r. W konfliktach wewnętrznych w W. Ks. Lit. opowiadał się po stronie Wiśniowieckich. Początkowo nie angażował się osobiście, utrzymywał jednak poczet w chorągwi husarskiej Michała Wiśniowieckiego, przyszłego hetmana w. lit. Był kalwinistą czynnym w życiu swego Kościoła. W r. 1703 synod w Żupranach powierzył mu misję odzyskania zboru w Monkiszkach koło Kielm. S. już od r. 1698 występował jako podstoli buski, także w aktach urzędowych, choć tytuł ten po ojcu nie został mu formalnie nadany. Być może w r. 1700 sprawował funkcję komisarza w Trybunale Skarbowym, a star. żmudzki Grzegorz Ogiński proponował mu ponoć urząd sędziego żmudzkiego oraz szarżę porucznika. S. uzyskał ostatecznie, za pośrednictwem brata stryjecznego Krzysztofa Kazimierza, rangę porucznika w chorągwi petyhorskicj Wiśniowieckiego, którą następnie sprzedał, obejmując dowództwo regimentu w stopniu pułkownika.

W pisanych po latach wspomnieniach S. twierdził, iż posłował ze Żmudzi na sejm lubelski 1703 r., lecz nie ma go w spisie posłów; być może towarzyszył Krzysztofowi Kazimierzowi Sienickiemu, który powierzył mu wtedy funkcję zastępcy administratora ekonomii mohylewskiej i wicegubernatora Bychowa. Po sejmie zapewne jeździł do Piotra I w interesach dworu. W l.n. w czasie wojny północnej i walki między stronnikami Augusta II a zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego i Szwecji ściśle współpracował z bratem. W r. 1706, po przejściu Wiśniowieckiego na stronę Stanisława Leszczyńskiego, objął dowództwo dywizji białoruskiej armii lit. W lutym 1707 obrany został deputatem orszańskim na Trybunał Lit. Na przełomie kwietnia i maja t.r. wziął S. udział w zagarnięciu przez brata Krzysztofa Kazimierza transportu pieniędzy rosyjskich wiezionych dla oddziałów G. Ogińskiego. Uczestniczył następnie w obronie Bychowa przed Rosjanami, a po kapitulacji, na rozkaz Piotra I, wywieziono go z bratem do Moskwy. Wysłany do Azowa, zawrócony z drogi w Woroneżu, więziony był w Moskwie bez prawa korespondencji. W swej relacji S. utrzymywał, że proponowano mu przejście na służbę rosyjską.

W r. 1710 S. skazany został na zesłanie, do czego przyczyniło się odkrycie przez Rosjan korespondencji stryjecznego brata z senatorami litewskimi i koronnymi. Przez Perm i Solikamsk trafił z bratem do Tobolska, skąd «na słowo» pozwolono im udać się do Samarowskiego Jamu, S. uczył tam łaciny syna miejscowego urzędnika G. A. Kalamina. Po pół roku zesłańców skierowano do Jakucka, decyzję tę – zdaniem S-ego – miał spowodować poseł Augusta II w Moskwie, jednak wiadomo, że dyplomaci polscy domagali się uwolnienia więźniów, a star. kopanicki Franciszek Poniński upominał się nawet o zesłanych nad granicę chińską, być może właśnie o Sienickich. W drodze w r. 1711 S. pochował Krzysztofa Kazimierza, a sam przez Surgut, Narym, Jenisiejsk i Alimsk dotarł do Jakucka. Przebywając w izolacji od rodaków, pod wpływem lektur religijnych, m.in. dzieła „Dejanija cerkownyja i graždanskija…”, cz. 1–2 (1719), przekładu „Rocznych dziejów kościelnych” C. Baroniusza w opracowaniu Piotra Skargi, oraz dyskusji z duchownymi prawosławnymi, podjął w Jakucku decyzję przyjęcia wyznania rzymskokatolickiego.

W r. 1722, staraniem posła Rzpltej w Rosji Stanisława Chomentowskiego, został S. uwolniony. W drodze powrotnej w Moskwie, rezydujący na tzw. Niemieckiej Słobodzie kapucyni rozproszyli ostatnie jego skrupuły i S. złożył publiczne wyznanie wiary rzymskokatolickiej. Dalsze koleje jego życia po powrocie do Rzpltej znane są słabo. W r. 1733 był elektorem Stanisława Leszczyńskiego. Dn. 28 V 1736 został ciwunem retowskim (rezygnacja 14 XI 1746). Od r. 1727 toczył z dawnymi współwyznawcami spory o 8 tys. złp., które był winien zborom w Birżach i Krasnogoliszkach, obciążające jego dobra Gojżew na Żmudzi. Był tam także właścicielem majątku Szawkoty oraz Ostrowa w pow. upickim. Dobra te, na czas zesłania S-ego, oddano (21 IV 1710) pod kuratelę Adamowi, star. zelborskiemu, i Pawłowi Kościuszkom, choć żyli krewni i powinowaci S-ego, m.in. cześnik chełmski Stefan (zm. 29 V 1738) oraz spowinowaceni z nim przez siostrę stryjeczną Teofilę Karwiccy. Gojżew przejęła w r. 1748 Zofia, żona Mikołaja Krasińskiego, star. homelskiego; jako ewangeliczka uregulowała zobowiązania S-ego. Po powrocie z zesłania S. poślubił podkomorzankę wileńską Teresę Komorowską. Zmarł wraz z żoną w drugiej połowie stycznia 1757.

Pod koniec życia S. wydał Dokument osobliwego miłosierdzia boskiego cudownie z kalwińskiej sekty pewnego sługę i chwalcę bożego do Kościoła Chrystusowego pociągający…, Wil. 1754 (w B. Uniw. Warsz.: sygn. 4g. 3, 9, 40, z autorskimi zapewne marginaliami i notami proweniencyjnymi). Dzieło to utrzymane w duchu katolickiego prozelityzmu, powstało zapewne przed r. 1744 (data śmierci przywódcy ewangelików litewskich Michała Wołka Łaniewskiego, oskarżanego tu o działanie na szkodę Rzpltej). Najcenniejszą częścią Dokumentu jest krótki rys życia autora z interesującym opisem Syberii, a szczególnie wierzeń i obyczajów tamtejszych ludów. Znalazła sie tu również relacja o Japonii (pod wielu względami bałamutna), bowiem S. zetknął się w Jakucku z japońskimi rozbitkami docierającymi tam z Kamczatki. Egzemplarz zachowany w B. Uniw. Warsz. był przez S-ego ofiarowany Janowi Pszennickiemu Myślikowi ze znanej litewskiej rodziny ewangelicko-reformowanej, co może świadczyć o rozdawaniu dzieła w kręgach byłych współwyznawców.

Estreicher, XXVIII; Nowy Korbut, III 232; Konarski S., Szlachta kalwińska w Polsce, W. 1936 s. 275; Niesiecki, VIII; Urzędnicy, III/2, XI; – Bartoszewicz J., Kazimierz Krzysztof Siennicki, „Księga Świata” R. 6: 1857 cz. 2 s. 125–30; Feldman J., Polska w dobie wielkiej wojny północnej 1704–1709, Kr. 1925; Janik M., Dzieje Polaków na Syberii, Kr. 1928; Jarochowski K., Dwie misje Franciszka Ponińskiego starosty kopanickiego do cara Piotra, w latach 1717 i 18, w: tenże, Z czasów saskich spraw wewnętrznych, polityki i wojny, P. 1886 s. 81–185; Kuczyński A., Syberia. Czterysta lat polskiej diaspory. Antologia historyczno-kulturowa, Wr. 1993; Poraziński J., Sejm lubelski w 1703 roku i jego miejsce w konfliktach wewnętrznych na początku XVIII wieku, Tor. 1988; Szczepaniec J., Józef Mejer..., „Ze Skarbca Kultury” Z. 41: 1896 s. 29; – Metryka litewska. Księga sigillat 1709–1719, W. 1987; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 69/11, Dz. V nr 14282 (listy Krzysztofa K. Sienickiego), 14283 (listy S-ego); Lietuvos Mokslų Akademijos Centrinės bibliotekos rankraštynas w Wil.; rkp. ERS 103, akta synodów ewang. lit., b. pag., rkp. ERS 453 s. 49–63, rkp. ERS 904 k. 107, rkp. ERS 1132 k. 17.

Wojciech Kriegseisen